Borderline Kişilik Bozukluğu (BPD) Tanısı Almış Biriyle İlişki Yaşamak
Prof. Dr. Ayhan Kalyoncu
Borderline Kişilik Bozukluğu (BPD) tanısı almış biriyle ilişki yaşamak, oldukça yoğun, inişli çıkışlı ve duygusal açıdan zorlayıcı olabilir. Ancak bu, ilişkinin imkânsız olduğu anlamına gelmez. Borderline kişilik yapısına sahip biriyle ilişki yaşamak, bazı dinamikleri anlamayı ve sağlıklı sınırlar kurmayı gerektirir.
1. Duygusal Yoğunluk ve Dalgalanmalar
BPD'li bireyler duyguları çok yoğun yaşarlar. Bu, hem aşkın hem öfkenin sınırlarını zorlayabileceği anlamına gelir.
Küçük bir olay, çok büyük bir kriz gibi algılanabilir. Örneğin bir mesajın geç gelmesi, terk edilme korkusunu tetikleyip çok sert tepkilere yol açabilir.
2. Terk Edilme Korkusu
Terk edilme korkusu, Borderline'ın temel özelliklerinden biridir. Bu korku gerçek bir durum olmasa bile tetiklenebilir.
Bu nedenle bazen partnerlerini aşırı sahiplenici ya da kıskanç davranışlar sergileyebilirler.
3. İdealleştirme ve Değersizleştirme
İlişkinin başında partnerlerini göklere çıkarabilir, adeta mükemmel olduklarını düşünebilirler.
Ancak en küçük bir hayal kırıklığında, aynı kişiyi bir anda değersizleştirebilir, sert bir şekilde eleştirebilirler (bu "splitting" yani siyah-beyaz düşünme biçimidir).
4. Kimlik Karmaşası ve Dengesiz İlişkiler
Kimlik algıları kararsızdır, dolayısıyla bazen kim olduklarını, ne istediklerini, ilişki içinde nereye ait olduklarını sorgulayabilirler.
Bu da ilişkide belirsizlik yaratabilir: "Seni çok seviyorum"la başlayıp "Senden nefret ediyorum"la bitebilir.
5. Bağlılık – Uzaklık Çatışması
Hem çok bağlanmak isterler hem de bu bağlılık onları korkutabilir. Bu ikilem partneri duygusal olarak zor durumda bırakabilir.
Bu Durumda Ne Yapılabilir?
1. Psikoterapi Önemlidir
BPD tedavi edilebilir bir rahatsızlıktır. Özellikle Diyalektik Davranış Terapisi (DBT), çok etkili bulunmuştur.
Partnerin terapiye düzenli gitmesi, ilişkinin sağlıklı ilerlemesi için çok önemlidir.
2. Sınırlar Koymak Şarttır
Net ve sağlıklı sınırlar hem sizin hem partneriniz için gereklidir.
Toksik davranışları kabul etmek ya da tolere etmek, ilişkiyi daha yıpratıcı hale getirebilir.
3. Kendinize de Dikkat Etmelisiniz
Bu tür ilişkilerde partnerin ruhsal sağlığına çok odaklanıldığı için kişi kendi ihtiyaçlarını, duygularını ihmal edebilir.
Bu nedenle kendi sınırlarınızı, isteklerinizi ve duygusal ihtiyaçlarınızı göz ardı etmemeniz çok önemlidir.
İlişki Sürer mi?
Evet, sürdürülebilir. Ancak:
Partnerin tedaviye istekli olması
Sizin psikolojik dayanıklılığınız
Karşılıklı saygı, sabır ve iletişim olmadan bu ilişki çok zorlayıcı olabilir.
Dilersen, bu tarz bir ilişkide sana özel bazı stratejiler geliştirebiliriz. Partnerinle yaşadığın özel durumları paylaşırsan daha da net yardımcı olabilirim.